Bronnenpark

Een van de best bewaarde rietvelden in Brussel
Sint-Lambrechts-Woluwe Sint-Pieters-Woluwe
koele zone
natura 2000
gemeenschappelijke groene ruimte

Over deze groene ruimte

Waar vroeger paarden graasden op een voormalige drassige weide langs de Woluwe, juist naast de vijver van het Ter Bronnenpark, ontwikkelde zich een klein moeras dat een rietkraag met grote biologische waarde herbergt. Daardoor werd het opgenomen in de lijst van de natuurreservaten van het Brussels Gewest.

Een Overheersende ecologische functie

De rietkraag kwam op natuurlijke wijze in het zuidwestelijke en lager gelegen gedeelte van het Ter Bronnenpark tot stand, net naast de vijver. Het is trouwens vanaf de weg die de vijver en het rietveld van elkaar scheidt, dat men het mooiste uitzicht hierop heeft. Het stroomafwaartse gedeelte staat voortdurend onder water; de waterspiegel stijgt of daalt er volgens het seizoen en de hoeveelheid neerslag. Het andere gedeelte is droger.
Rondom het rietveld strekt er zich op een smalle strook, een drassig bos met vooral elzen en essen uit. Daarachter is het terrein licht hellend en gaat het bij het verlaten van de alluviale gronden over in een droger bos. Verschillende bronnen komen er aan de oppervlakte en bevoorraden het moeras en de vijver. De vijver loost, op zijn beurt, zijn overtollige water in de lager gelegen Woluwe.

De site is vooral belangrijk omwille van zijn rol als ecologisch knooppunt : binnen een beperkte straal is er immers een opeenvolging van een rietveld, een vijver, een beek, een drassig en een droog bos. Het geheel is omgeven door wandelwegen (langs de Woluwe, tussen de vijver en het rietveld, in het bosgedeelte van het park en op de berm van de oude spoorweg die tegenwoordig deel uitmaakt van het circuit van de Groene wandeling) die voor de soorten als ecologische corridors dienst doen.

Zoals de volledige Woluwevallei geniet de plek bovendien erkenning als een speciale beschermingszone (SBZ-V) binnen het Natura 2000-netwerk.

Praktische informatie

Openingsuren

Toegankelijk voor het publiek

Als open ruimte is de site altijd toegankelijk voor het publiek, behalve bij sterke wind.

Af en toe bezoeken van parkwachters.

Een vraag of een probleem?

Ingangen

Men kan de rietkraag van het Ter Bronnenpark in Sint-Lambrechts-Woluwe bereiken via de ingang van het park langs de Woluwelaan of via de ingang in de Stationsstraat van Woluwe. Het hoger gelegen gedeelte van het Ter Bronnenpark is ook bereikbaar via de wandelroute op de oude spoorlijn Brussel-Tervuren, dat nu een onderdeel van de Groene wandeling is.

Openbaar vervoer

TRAM: 8 (halte(s) : Bronnenpark)

Inrichtingen

  • Toegang voor personen met een beperkte mobiliteit
  • Moestuin

Enkele banken en vuilnisbakken in het Ter Bronnenpark. Rond de vijver werden er pontons geïnstalleerd en in het bosgedeelte van het park zijn er verschillende bruggen over de bronnen. Een ervan is toegerust met een leuning in rocaillestijl.

Bereikbaarheid PBM (personen met beperkte mobiliteit)

Ja, op het wandelwegje dat aan een kant langs de vijver van het Ter Bronnenpark en aan de andere kant langs de Woluwe loopt.

Natuur

De rietkraag van het Ter Bronnenpark bestaat uit riet en een strook zeggenvegetatie (grassen van het Carex-geslacht) met moeraszegge. Hier en daar groeit er ook gele lis en bittere veldkers, een plantje met witte bloemen dat weinig voorkomt, behalve in zones met doorsijpeling. Men treft er eveneens de dotterbloem aan en een zeer zeldzame plant die waarschijnlijk ingevoerd werd : de adderwortel, die enkele bijzondere vlindersoorten aantrekt.

Het moeras is erg geliefd bij amfibieën, in het bijzonder bij de alpenwatersalamander en de bruine kikker, die er zijn eitjes uitbroedt.

Onder de meest specifieke vogels kunnen we de waterral aanhalen. Hij is prominent aanwezig in de winter en leeft verborgen in het riet. Er is ook nog de kleine karekiet, die na een overwintering in Afrika naar het riet komt om er zijn nest te maken. Ook de reiger komt vaak langs. Hij komt op de vissen van de vijver af (voorn, brasem, zeelt, grondel, baars, …). Eenden, meerkoeten en waterhoentjes zijn eveneens vaak geziene gasten en gebruiken de plaats om er hun nest te bouwen.

Fauna

heggenmus
lantaarntje
grote keizerlibel
icarusblauwtje
boomblauwtje
grote gele kwikstaart
canadese gans
buizerd
weidebeekjuffer
wilde eend
kauw
zwarte kraai
gewone pad
knobbelzwaan
sperwer
spreeuw
slechtvalk
zwartkop
braamsluiper
meerkoet
kuifeend
waterhoen
gaai
zilvermeeuw
aalscholver
fuut
bruine kikker
boomkruiper
kramsvogel
koperwiek
zanglijster
blauwe reiger
huiszwaluw
boerenzwaluw
ijsvogel
merel
staartmees
koolmees
gewone oeverlibel
nijlgans
dagpauwoog
halsbandparkiet
grote bonte specht
groene specht
ekster
houtduif
vink
ruige dwergvleermuis
gewone dwergvleermuis
fitis
tjiftjaf
vuurgoudhaan
goudhaan
roodborst
kleine karekiet
bosrietzanger
boomklever
bloedrode heidelibel
bruinrode heidelibel
sijs
turkse tortel
alpenwatersalamander
winterkoning
atalanta

Flora

daslook
look-zonder-look
gewone berenklauw
pinksterbloem
fluitenkruid
groot heksenkruid
moesdistel
spaanse aak
koninginnenkruid
gevlekte aronskelk
gele lis
hondsdraf
wolfspoot
hazelaar
veldzuring
zevenblad
slanke sleutelbloem
moerasspirea
kruipende boterbloem
riet

Geschiedenis

De huidige site van het Ter Bronnenpark hing in de middeleeuwen af van de Bovenberghe-hoeve, een eigendom van het Sint-Jansziekenhuis. De molen van deze boerderij was functioneel tot op het eind van de 19e eeuw. Vervolgens werd het domein opgekocht door de familie van Louis Solvay. Die besliste er een kasteel met bijgebouwen (conciërgewoning, huis van de chauffeur, van de tuinman…) te laten bouwen. De familie liet er een Engels park, een moestuin en serres aanleggen en er boomgaarden en bossen aanplanten. Een langs de Woluwe gelegen weide diende voor de paarden. Tijdens de eerste wereldoorlog werden er in het moerassige gedeelte van de eigendom twee vijvers uitgegraven, die door verschillende bronnen werden bevoorraad.

Na de dood van Louis Solvay in 1952 verwierf de ondernemer Blaton een gedeelte van de eigendom. Hij had er plannen voor een vastgoedproject, maar dat werd nooit gerealiseerd. In 1963 kocht de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe het andere gedeelte op om er een openbaar park aan te leggen.

De huidige rietkraag van het Ter Bronnenpark ontwikkelde zich geleidelijk op de plaats waar vroeger de paarden van de familie Solvay graasden. In die tijd werd de van nature drassige plek gedraineerd opdat een weide en zelfs een manege er konden standhouden. Maar na het stopzetten van de menselijke activiteit, herwon het water opnieuw terrein en maakte het de weg vrij voor een plantengroei die typisch is voor vochtige omgevingen.

In 1997 ondertekende Leefmilieu Brussel een overeenkomst met de gemeente Sint-Lambrechts-Woluwe voor het beheer van het rietveld dat sinds 1994, samen met de rest van het Ter Bronnenpark, het statuut van natuurreservaat had verworven.
 

Praktische informatie

Openingsuren

Toegankelijk voor het publiek

Als open ruimte is de site altijd toegankelijk voor het publiek, behalve bij sterke wind.

Af en toe bezoeken van parkwachters.

Een vraag of een probleem?

Ingangen

Men kan de rietkraag van het Ter Bronnenpark in Sint-Lambrechts-Woluwe bereiken via de ingang van het park langs de Woluwelaan of via de ingang in de Stationsstraat van Woluwe. Het hoger gelegen gedeelte van het Ter Bronnenpark is ook bereikbaar via de wandelroute op de oude spoorlijn Brussel-Tervuren, dat nu een onderdeel van de Groene wandeling is.

Openbaar vervoer

TRAM: 8 (halte(s) : Bronnenpark)

Andere groene ruimten in de buurt