Het Marie-Josépark

• Toegang voor personen met een beperkte mobiliteit
• Fontein met drinkbaar water
• Speelplein
• Moestuin
• Zone 'honden zonder leiband'

De enkele hectaren van het Marie-Josépark behoorden vroeger tot de eigendom Oostendaal, een bosrijk en moerassig domein in de vallei van de Molenbeek, waar drie vijvers waren uitgegraven. In 1614 werd er een kasteeltje langs een van de vijvers opgetrokken.

In de 18e eeuw behoorde het toe aan Antoine-Emmanuel de Roovere, griffier van de Stad Brussel, die er zijn buitenverblijf van maakte. De daaropvolgende eeuw ging de eigendom over in de handen van Mathieu de Ruddere Lokeren, zijn dochter Zoé en vervolgens Graaf Ways-Ruart, die het in 1920 aan de gemeente Molenbeek verkocht.

Eigenlijk was het zo dat de gemeente, omdat ze het niet kon kopen, het domein al vanaf het einde van de oorlog huurde en het voor het publiek openstelde. De gemeente slaagde er ook in het bospatrimonium te behouden door zich meer dan eens te verzetten tegen de plannen van de Duitse bezetter, die de bomen wilde kappen om er brandhout van te maken.

Landschapsarchitect Louis Van der Swaelmen (aan wie we de tuinwijken Le Logis en Floréal in Watermaal-Bosvoorde te danken hebben) vormde de eigendom Oostendaal om tot een openbaar park. Hij legde de moeraszone droog met ophogingen, stippelde enkele wandeldreven uit en tekende gazons en nieuwe paden.

De gemeente droeg het nieuwe park op aan Prinses Marie-José, dochter van koning Albert I, die het op 15 augustus 1922 officieel kwam inhuldigen. Kort daarna werd er nog een kiosk voor de plaatselijke harmonieorkesten geplaatst, en later kwamen er sportinstallaties langs de Joseph Baecklaan bij.

Wanneer in 1952 de Machtenslaan wordt aangelegd en er een groot complex van sociale woningen wordt gebouwd, ondergaat het Marie-Josépark diverse aanpassingen. Het oude en vervallen kasteel van Oostendaal wordt afgebroken. Op de hoek van de Machtenslaan en de De Rooverelaan wordt een imposant gietijzeren hek naar het voorbeeld van de hekken van de Place Stanislas in Nancy geplaatst, terwijl er ook een recreatiecentrum voor kinderen uit de grond wordt gestampt. Het daaropvolgende decennium komen daar een Japanse tuin met watervallen, een volière voor exotische vogels en tribunes rond het voetbalterrein bij: een aantal van deze inrichtingen zijn ondertussen verdwenen.

Het Marie-Josépark staat sinds 1999 op de Brusselse erfgoedlijst omwille van zowel esthetische (de scenografie van de plek) als wetenschappelijke (opmerkelijke bomen) criteria.

Monumenten

Kapel van Sint-Rochus

Dit kleine bouwwerk van rode baksteen met daarop een kruis van blauwe steen, werd opgetrokken in de 16e eeuw tijdens een pestepidemie en daardoor gewijd aan Sint-Rochus, tot wie men in zulke omstandigheden bad. Zoals vermeld op twee stenen aan weerszijden van de niche werd de kapel in 1893 en 1942 gerestaureerd.

Beeldhouwwerken

Mahatma Gandhi – René Cliquet (1899 – 1977)

Bronzen standbeeld ingewijd op 18 oktober 1969 ter ere van de honderdste verjaardag van de spirituele en politieke leider uit India. De sokkel draagt de vermelding ‘Mahatma Gandhi 1869-1938’. Op een plaat aan de voet van het standbeeld staat het bekende citaat ‘The world is my family’.

L’Aurore  – Charles De Brichy (1878-1913)

Allegorie van de geboorte van de dag, in 1922 in het Marie-Josépark geplaatst, op het moment van haar officiële opening. De vier windstreken zijn op de sokkel van het beeld gegraveerd.