Kerkhof Verrewinkel

Sinds 1868 wordt de begraafplaats aan de Dieweg gebruikt door de gemeente Ukkel en omgeving.

In het begin van de 20^ste eeuw kennen de gemeenten Ukkel en Vorst een ware demografische boom. Vooruitlopend op een gebrek aan plaats vatten de overheidsdiensten het plan op een begraafplaats te bouwen die aan beide gemeenten grenst. In 1925 wordt een eerste overeenkomst afgesloten en de plek gekozen: de Alsembergsesteenweg.

Van 1929 tot 1935 wordt het project bestudeerd. Tijdens deze periode koopt de gemeente Ukkel de percelen die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van de plek. De internationaal bekende landschapsarchitect Jules Buyssens mag de site inrichten.

In 1936 neemt het bouwproject een vreemde wending. Het oorspronkelijke concept, een gezamenlijk beheer door Ukkel en Vorst, evolueert naar een gemeentelijke begraafplaats die enkel door Ukkel wordt beheerd. De gemeenteraad kiest ervoor om de begraafplaats van de Alsembergsesteenweg naar de hoek van de Eikenboslaan en de Verrewinkelstraat te verplaatsen. De door de gemeente aangekochte percelen ter hoogte van de Alsembergsesteenweg worden bijgevolg omgevormd tot huisvestingslocatie. Om het project voor een nieuwe begraafplaats tot een goed einde te brengen, kiest de gemeente Ukkel dan ook voor de aankoop van nieuwe percelen aan de Eikenboslaan en de Verrewinkelstraat: de gemeente koopt drie en een halve hectare grond. Bij wijze van anekdote, een deel van de site werd tot dan afgehuurd door een nudistenvereniging!

Het jaar erop onderzoekt de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen de nieuwe locatie met het oog op eventuele bescherming, wat de vrijheid van de gemeenteraad zou beperken. De Commissie is evenwel van oordeel dat het landschap niet moet worden beschermd. Desondanks wordt er weinig vooruitgang geboekt en wordt de begraafplaats aan de Dieweg uitgebreid, in 1939.

De oorlog breekt uit en de aanlegwerkzaamheden gaan minder snel vooruit.

Na de Tweede Wereldoorlog is de begraafplaats aan de Dieweg volledig verzadigd en wordt definitief gesloten, behalve voor de altijddurende concessies.

In 1944 opent de begraafplaats van Verrewinkel uiteindelijk zijn deuren. Daarop volgen snel aanlegwerkzaamheden: overbrengingen van de Dieweg, vervaardiging van het Carsoel-monument door beeldhouwer Raymond Glorie, bouw van de administratieve gebouwen, enz.

De inhuldiging vindt plaats in 1958.

Sinds 2008 bestaat er een zeer uitgebreid beheerplan voor de site, omwille van de uitzonderlijke ligging, de bijzondere bodem en de talrijke uiterst zeldzame ongewervelde soorten die er voorkomen.

Bedoeling is het natuurlijke erfgoed van de plek te vrijwaren en het tegelijkertijd af te stemmen op de functie van de plaats. Dit beheerplan werd ontworpen en verdedigd door de gemeente Ukkel, Leefmilieu Brussel, de Directie van Monumenten en Landschappen, alsook door de vereniging van Ukkelse wijkcomités.

Verrewinkel werd door vzw Natagora gelabeld als “Réseau Nature” (natuurnetwerk).

Ecologie en biodiversiteit vormen de kern van het beheer van de begraafplaats van Verrewinkel. De avifauna (gevleugelde fauna) in de huidige toestand lijkt relatief gewoon. Op Europese schaal stelt men evenwel vast dat de meeste zogenaamd “gewone” vogelpopulaties constant achteruitboeren.

De begraafplaats zou dus een uitgelezen plek voor instandhouding kunnen zijn, omwille van de specifieke aard van de bodem en de bosrijke structuur. Instandhouding maakt een wezenlijk deel uit van de beheerdoelstellingen van de plek.