Sauvagèrepark

• Toegang voor personen met een beperkte mobiliteit
• Speelplein
• Picknicktafel

19^e eeuw

In dit aanhangsel van het Zoniënwoud, dat in 1830 werd ontgonnen en dat bestemd is voor de landbouw, koopt Albert Blieck, een industrieel uit Sint-Jans-Molenbeek, gronden met enkele bosjes op.  Hij wil er een kasteel bouwen met een grote dreef en belast architect Fritz Seeldrayers (1878-1963) van Sint-Gillis met het tekenen van de plannen.  De aanleg van de, beperkte, tuin wordt toevertrouwd aan Jules Buyssens (1872-1958), een van de eerste Belgische landschapsarchitecten.  Zijn ontwerp is vrij geïnspireerd op de Engelse parken, door de onregelmatige opbouw bezaaid met bosjes, en door de esthetische aspecten ervan. De gehele eigendom wordt in 1910 voltooid.

20^e eeuw

Het kasteel kent meerdere eigenaars.  Florent Schoolaert, directeur en eigenaar van de grootste bioscopen van het Brussels stadscentrum (Agora en Plaza), verwerft het goed in 1921. Onder zijn verantwoordelijkheid kent het park zijn hoogtijdagen en wordt het uitgebreid.  Hij verwerft de grond van het park in 1925 tijdens de aanleg van de naburige spoorweg.  Sommige kaarten tonen de aanwezigheid van enkele woningen die waarschijnlijk werden onteigend als gevolg van de spoorwerken.  Deze uitbreiding geeft het park zijn definitieve contouren, die de vorm van een driehoek aannemen.  Het verblijf is luxueus en grandioos, een weerspiegeling van het sociale succes van Florent Schoolaert.  Het park is verfraaid met tal van tropische boomsoorten.

In 1940 wordt het kasteel opgevorderd, maar het wordt slechts enkele dagen door de Duitsers bezet.  In 1941 breidt Florent Schoolaert zijn domein nog uit door het terrein van de Belgische Staat te kopen.  Het geheel is dan 4,50 hectare groot.  In 1945 installeren de Britten zich in het kasteel en ze brengen heel wat beschadigingen aan.  Ze kappen verschillende opmerkelijke bomen en gebruiken het als stookhout om in hun verwarmingsbehoeften te voorzien. 

Na de oorlog worden het park en het kasteel niet langer gebruikt en raken ze beetje bij beetje in verval. Ze worden ten slotte tijdens een openbare verkoop gekocht door Jean Oostens, een koloniaal uit Leopoldstad (Kinshasa). Hij breekt het kasteel 4 jaar later af.

In 1964 wordt de gemeente Ukkel eigenaar van de Sauvagère-eigendom.  Bij de aankoop was het de bedoeling de begraafplaats uit te breiden, maar de ruimte blijft uiteindelijk een intimistisch en pittoresk park.  In de jaren ‘70 wordt een klein sportcomplex gebouwd met een sportzaal voor sporten zoals judo, twee basketbalterreinen en een schietstand die in het bijzonder als oefenterrein voor de politie dient.  De animatieactiviteiten situeren zich voornamelijk in de buurt van de Eikenboslaan, waar zich een picknickzone en een speelplein.  De zone in het zuidwesten dicht bij de spoorlijn heeft haar stille en schaduwrijke karakter behouden.

Door de bijzondere kenmerken van het park, die afwijken van de stedelijke normen, werd het in juni 1997 beschermd en sinds december 2016 is het een Natura 2000-gebied.

Architectuur

Van het kasteel blijft niets meer over.  Het speelplein heeft zijn plaats ingenomen.  Maar een potloodtekening van Arthur Douhaerdt (1875-1954) toont de eigendom aan het begin van de 20^e eeuw nog vóór de Eerste Wereldoorlog.  Op de zuil bij de ingang staat de inscriptie:  « F. Seeldrayers, arch. 1910 ». De architect uit Sint-Gillis, Fritz Seeldrayers (1878-1963), maakt deel uit van de « geometrische art nouveau»-beweging. Hij ontwerpt meerdere Brussels gebouwen en ligt aan de basis van de architectuurplannen van de Sauvagère-eigendom, van het kasteel en de conciërgewoning.

Naast de hoofdingang blijft deze laatste intact als gevolg van een renovatie die door de gemeente Ukkel na de aankoop werd uitgevoerd.  Omgeven door twee pilasters bedekt met Maaskeien wordt dit huis in Engelse cottagestijl gebruikt door het personeel van Leefmilieu Brussel.

Pittoreske inrichtingen

Voor de aanleg van de tuin doet Albert Blieck, de eerste eigenaar, een beroep op Jules Buyssens (1872-1958), een Belgische avant-gardistische landschapsarchitect. Hij bedenkt een scenografie en pittoreske inrichtingen waarvan sommige vandaag de dag nog intact zijn gebleven.  In dit opmerkelijk reliëf wordt aan de voet van een kunstmatige talud met imitatierotsen en een Griekse tempel een bosvijver aangelegd.  Deze vijver wordt uitgevoerd in cement en omgeven door een rotsachtige oever. 

Voor de verwezenlijking ervan doet Albert Blieck een beroep op de Franse schelpwerkmaker F. Dumilieu.  Hij heeft de vijver en het geheel van betonnen rotsen gecreëerd in de vorm van een klif, een grot, een waterval en een brug van imitatiehout over een kunstmatig beekje, aangedreven door een pompsysteem waarvan de machines aan de vijver grenzen.