Astridpark

• Horeca
• Sportfaciliteiten
• Speelplein
• Zone 'honden zonder leiband'

Deze groene ruimte is het kader van de landelijke woning van het gezin Ruelens-Lefèvre, industriëlen die zich in Kuregem hadden gevestigd.  De eigendom werd gebouwd in 1873 en bevat een Palladiaans geïnspireerd herenhuis, een conciërgewoning, stallen, een oranjerie, een serre en een kapel. 

In 1906 koopt de gemeente Anderlecht dit geheel van 2,7 ha.  Ze wil er een grote openbare tuin aanleggen om te beantwoorden aan de behoeften van de inrichting van de Meirwijk. Vijf jaar later, in 1911, wordt het park ingehuldigd onder de naam openbaar Meirpark of Park van Anderlecht.  De oude landelijke woning wordt omgevormd tot café-restaurant: de “Melkerij”.  Het gebouw krijgt verschillende bestemmingen: de verdiepingen en de dakverdieping herbergen jarenlang de parkwachter en zijn gezin. De andere ruimten vormen het decor voor allerlei feesten of concerten.

In 1914 groeit de buurt.  De voetbalterreinen van de Royal Sporting Club van Anderlecht (RSCA) worden aan de rand aangelegd.  Residentiële eilanden en mooie verblijven worden in de omgeving gebouwd.  Een vijver van 52 are wordt gegraven op de plaats van het oude moeras en het park wordt beetje bij beetje groter.  De aanpalende percelen worden bij de oorspronkelijke oppervlakte gevoegd, die in totaal 15 ha telt in 1928. 

In 1926 doet de gemeente een beroep op de Belgische landschapsarchitect Jules Buyssens (1872-1958) om de perspectieven van het park te tekenen.  Het duurt lang vooraleer zijn plannen worden uitgevoerd als gevolg van moeilijke financiële omstandigheden bij de gemeente en zijn project wordt pas in 1948 voltooid.  Maar zijn “stempel” is vandaag nog steeds zichtbaar: de ronde lijnen van paadjes en grasperken, de niveauverschillen op het terrein en de open zichten en brede perspectieven. Jules Buyssens zet de waterpartij, het eiland en de vegetatie in de schijnwerpers.  Hoe? Door een fontein (die vandaag buiten werking is) maar ook door vele neerwaartse uitzichten, in het bijzonder vanaf het heuveltje met een uitkijkpunt.  Hij isoleert het sportcomplex van RSCA van de rest van het park door een bufferaanplanting van grote bomen en door de topografische verschillen.

In 1933 worden alle paden met een dunne laag dolomiet bedekt.  De woning ontvangt klassen van de provinciale tuinbouwschool en van de middelbare school. In 1935, na de dood van koningin Astrid, wordt het park ter nagedachtenis van de koningin omgedoopt tot Astridpark. De naam wordt behouden en in een ijzeren hek gegraveerd aan de ingang van het Meirplein.  Dit plein, gelegen op het kruispunt van belangrijke verkeersassen, vervolledigt de compositie van Buyssens.  De centrale gang biedt een mooi uitzicht op de hoofdingang en is met bloemperken verfraaid.

Na de oorlog worden kamers op de benedenverdieping toegewezen aan de dienst Openbare Werken en aan de dienst Aanplantingen van de gemeente Anderlecht.  Tijdens de jaren 50 verrijken verschillende inrichtingen die bedoeld waren om sociale banden te smeden het park: het Koningin Fabiolapaviljoen, de vissershut en een speelplein. De hoofdingang van het park is afgewerkt met een rechthoekige structuur met watervalletjes. Ze worden gevoed door trapsgewijs geplaatste bekkens.  Deze ingang, die dateert van 1958, is verlicht en bedekt met natuursteen.  Zij herinnert aan de ingang van de EXPO 58.

In 1952 richt de gemeenteraad een “Huis der kunstenaars” op in het landhuis in het park.  Een dynamische activiteit tot 1972.  Het gebouw wordt ten slotte afgebroken in 1986 als gevolg van uitbreidingswerken van RSCA.  De sportinrichtingen in het park worden in de jaren 80 ook gemoderniseerd en uitgebreid.

In de loop der jaren worden renovatiewerken uitgevoerd.  Tussen 2005 en 2017 plant de gemeente meerdere fasen van werkzaamheden om het park op te waarderen.  Deze grote groene ruimte, die wordt beheerd door de gemeente, maakt deel uit van een lange keten van groene ruimten die Anderlecht doorkruist en biedt een wandelnetwerk van bijna 6 km lang.

Drie kunstwerken bakenen het Astridpark af:

• Memoriaal Prosper-Henri Devos (1922 – Edmond De Valériola): een eerbetoon aan een jonge  dichter uit Anderlecht.
• Stenen buste (1946 – Maurice De Korte): een zittende vrouw op een bakstenen zuil, met een bos bloemen in haar hand.
• Memoriaal Jules Ruhl (1946 – Pierre Theunis) : een eerbetoon aan de stichter van de Koninklijke Maatschappij voor Dierenbescherming Veeweide.