Jean-Felix Hap tuin

• Moestuin
• Toegang voor personen met een beperkte mobiliteit

Toen brouwer Albert-Joseph Hap in 1804 burgemeester van Etterbeek werd, kocht hij op het grondgebied van zijn gemeente een kasteeltje uit de zestiende eeuw en de drie hectare grond die erbij hoorden. De Broebelaar, een aftakking van de Maalbeek, ontspringt er en levert water voor een kleine vijver, waarlangs het kasteel uit baksteen en witte steen werd gebouwd.

Albert-Joseph Hap gebruikte de bron voor een kleine brouwerij die hij aan de noordkant van zijn eigendom opstartte. In 1855 vroeg hij de toelating om een muur te bouwen rond zijn tuin, vooral omdat hij de helft ervan moest afstaan voor de aanleg van de Oudergemlaan. Hij kreeg de toelating pas in 1859.

Toen hij stierf, erfde zijn zoon François-Louis Hap het domein. Hij vond het kasteel te vochtig en trok een woning in neoklassieke stijl op langs de Waversesteenweg (het huidige nummer 508). In de tuin bouwde hij een serre en paardenstallen. Als notaris omgordde hij net als zijn vader de Etterbeekse burgemeestersjerp.

Felix Hap was ook notaris en de derde in lijn die het domein bewoonde. Hij vergrootte de woning langs de Waversesteenweg en legde de tuin opnieuw aan. Zijn echtgenote had een passie voor tuinieren en liet serres plaatsen en een grote moestuin aanleggen in het deel dat naar de Oudergemselaan leidt. Zij liet ook een groot aantal bomen planten waarvan er nog een aantal overblijven.

Ze gaf haar tuinpassie door aan haar zoon Jean-Felix die zijn naam aan de tuin verbond. Hij hertekende het lijnenspel en vormde hem om tot een landschapstuin, hij sloopte de serres en zorgde voor nieuw aangeplante borders.

In 1960 besliste hij om niet langer alleen van zijn tuin te genieten en hij stelde hem open voor het publiek, maar alleen voor mensen op leeftijd! Elf jaar later mocht iedereen er binnen, maar wel alleen in de zomerperiode. In ruil daarvoor ontfermde de gemeente Etterbeek zich over het onderhoud en het toezicht.

Toen Jean-Felix Hap in 1988 zonder erfgenamen overleed, werd het domein eigendom van de gemeente.

De landschappelijke inrichting van het park, de aanwezigheid van prachtige bomen en het feit dat dit het enige groene eiland is in hartje Etterbeek, met een wetenschappelijk en esthetisch belang, vormde de basis voor de klassering in 2000.

In 2005 zorgde Leefmilieu Brussel in samenwerking met vzw Natagora voor de inrichting van een perceel aan de Oudergemselaan om een voetgangersverbinding te maken binnen de huizenblok tussen deze laan en de Waversesteenweg. Het is de bedoeling om er een ecologische ruimte van te maken die de biodiversiteit bevordert, en om het te gebruiken met een didactisch doel. Na de werken werd de ruimte teruggeschonken aan de gemeente Etterbeek die ze nu verder beheert.

Monumenten

De oranjerie

Ze werd gebouwd in 1850 en eerst gebruikt als paardenstal voor de familie Hap.

Ruïnes van het vroegere kasteel

Het kleine kasteel in Vlaamse renaissancestijl uit de zestiende eeuw werd langs de vijver gebouwd. Twee vierkante torens met drie verdiepingen en een puntdak stonden aan de uithoeken van het gebouw dat zelf twee verdiepingen heeft. De eigenaars woonden er tot in de jaren 1860. Omdat het er te vochtig was, verlieten ze het voor een nieuwbouw langs de Waversesteenweg.

Het neoklassieke huis

Het gebouw langs de Waversesteenweg dateert van 1859. François-Louis Hap bouwde de eerste versie en architect Thoelen vergrootte het huis in 1905 (onder meer met de aanbouw van een veranda). Er zijn nog zes muurschilderingen van Edouard Navez (1840-1910) met oude zichten van Etterbeek. Het huis is sinds 1995 beschermd.

De kiosk

Deze kleine achthoekige kiosk met glaswerk op een houten basis heeft een leistenen dak. Het biedt een schuilplaats aan wie wat wil lezen of even uitrusten.

Beeldhouwwerken

Sensualiteit en Baadster (1995)

Deze twee bronzen beeldhouwwerken zijn van de hand van Patrick Laroche, een kunstenaar met Franse en Zwitserse nationaliteit. Ze stellen allebei een vrouw voor met lange haren. De eerste ligt op de grond, met een arm rond haar lichaam. De tweede zit op haar knieën op een rotsblok en strijkt haar naar voren gekamde haren glad.

Musea

Didactische ruimte rond inheemse plantensoorten, deze ruimte werd tegelijk met het ecologische perceel ingericht en toont de bezoeker verschillende ecologische ruimten die hij in zijn eigen stadstuin kan aanleggen.

De uitleg beantwoordt aan de criteria van de actie ‘Natuur in de tuin’, die eigenaars aanmoedigt om hun tuin volledig of toch voor een deel zo aan te leggen, dat wilde planten en dieren zich er thuis voelen. Hoe creëer je droge en vochtige zones? Waar plant je hagen? Waarom kies je best voor inheemse planten? Enz