Tuin van de Kunstberg

• Toegang voor personen met een beperkte mobiliteit
• Picknicktafel

De Franse landschapsarchitect Jules Vacherot ontwierp de eerste tuin van de Kunstberg voor de Wereldtentoonstelling van 1910. Het was de bedoeling om de Hofberg, die zich toen in een erbarmelijke staat bevond, te bedekken “met een mantel van groen en bloemen”. In 1850 was men al van plan om de gore Sint-Rochuswijk op de ‘Berg’ af te breken en te vervangen door een minder steile straat – de Hofbergstraat verbond in die periode de bovenstad met de benedenstad.

Er werden massa’s voorstellen ingediend, maar de Stad Brussel, het Parlement en Koning Leopold II raakten het niet eens. En zo bleef de zone verwoest, als braakland achter. Jules Vacherot wilde de wijk herinrichten voor de Wereldtentoonstelling en ontwierp een tuin met terrassen om het hoogteverschil van 40 meter tussen het Koningsplein en de Keizerlaan te overbruggen.

In die periode was er veel kritiek op zijn architectuur ‘op zijn Zwitsers’, met wandelpaden, valse rotstuintjes, watervallen, enz. De als voorlopig bedoelde tuin bleef uiteindelijk bewaard tot in de jaren 1950, toen het grote stedenbouwkundige complex op de Kunstberg verrees. Dit omvatte het Congressenpaleis, de Koninklijke Bibliotheek en de Algemene archieven van het Koninkrijk  en  in 1957-1958 werd een hedendaagse tuin aangelegd door landschapsarchitect René Pechère.

De tuin zelf werd daarna lange tijd verwaarloosd en geraakte stilaan in verval, maar in 2001 onderging hij een restauratie, waarbij de sfeer van het ontwerp van 1958 werd gerespecteerd. De belangrijkste aanpassingen gebeurden langs de Kunstbergstraat, waar een speeltuin voor kleine kinderen en een droge rivier aangelegd.

Monumenten

De Koninklijke Bibliotheek van België of Albertina

De Koninklijke Bibliotheek werd gebouwd tussen 1954 en 1969 volgens plannen van Jules Ghobert, Maurice Hoyoux en Roland Delers. De nationale bibliotheek van het land is verantwoordelijk voor het beheer van het wettelijk depot, maar is ook een centrale wetenschappelijke bibliotheek en bewaarcentrum (manuscripten, waardevolle boeken, partituren, kaarten …).

Het Congressenpaleis

Het paleis is een internationaal ontmoetingscentrum en was tot 2009 in renovatie.

De Nassau- of Sint-Joriskapel

Als enige overblijfsel van het gelijknamige hotel, is de kapel geïntegreerd in het gebouw van de Koninklijke Bibliotheek. Ze is gebouwd in Brabantse gotische stijl en dateert van het begin van de 16de eeuw. De Koninklijke Bibliotheek gebruikt ze als tentoonstellingszaal.

De beiaard van de Kunstberg

De beiaard maakt deel uit van het geheel van gebouwen dat op de Kunstberg werd opgetrokken voor de Wereldtentoonstelling van 1958. Hij staat in een booggewelf bovenaan de Kunstbergstraat en heeft de vorm van een groot wanduurwerk met errond kleine inhammen waarin twaalf figuren staan, die personages uit de Brusselse geschiedenis en folklore uitbeelden. Deze figuurtjes draaien op de tonen van het 24-delige klokkenspel. Een bronzen figuurtje (een jacquemart) helemaal boven op de arcade, slaat het uur.

Beeldhouwwerken

Zijne Majesteit Koning Albert I (1951)

Op het plein onderaan de tuin staat een ruiterstandbeeld van de koning te paard. Het is een werk van Alfred Courtens die toen de officiële hofbeeldhouwer was. Het is namelijk aan koning Albert I dat de grote aanpassingswerken werden opgedragen, die de Kunstberg in het midden van de 20ste eeuw onderging.

Bas-relief (1969)

Op het onderste deel van de linkse gevel van de Sint-Joriskapel geeft een bas-reliëf van Georges Dobbels het silhouet van het Nassauhotel weer waar de kapel vroeger deel van uitmaakte.

Hulde aan Jacques Brel (2002)

Naar aanleiding van de 25ste verjaardag van het overlijden van de artiest werd een  beeldhouwwerk in roestvrij staal van de hand van Marianne Baibay geplaatst. Het stelt een podium voor alsook de scheiding tussen openbaar en privéleven.

Muziek en Zang (1960)

Bovenaan de Kunstberg staat een stenen beeldhouwwerk met afgeronde vormen, van Oscar Jespers. Het toont twee gestileerde vrouwen die de muzen van zang en muziek symboliseren.

L’Oreille tournante (1957)

L’Oreille tournante is een mobiel in beschilderd metaal  van Alexander Calder. Het werd ontworpen als onderdeel van de waterpartij die zich tijdens de Wereldtentoonstelling van 1958 tegenover het Amerikaanse paviljoen bevond. Het lag meer dan veertig jaar bij de reservestukken van het Museum voor Moderne Kunst en prijkt nu helemaal bovenaan de tuin van de Kunstberg, in het midden van een grote fontein die eerst ook op Expo 58 stond.      

Dansende kinderen

Dit bronzen beeld van Eugène Canneel stelt drie peuters voor die rond een geit dansen en springen. Het staat in de recreatieruimte van de zijtuin, waar de kinderen zich komen amuseren.  

De fonteinen van Roger Jacob

De eerste, aan de ingang van het Congressenpaleis, is een monumentale fontein  met negen zuilen. De tweede is de Fontein van de Drie Maskers en staat aan de Ravensteinstraat tegen de achtergevel van het paleis.

Musea

Paleis van Karel van Lotharingen

(wat er nog van overblijft, is geïntegreerd in de gebouwen van de Koninklijke Bibliotheek): museum van de 18de eeuw.

Muziekinstrumentenmuseum (Hofbergstraat).

Museum voor Oude Kunst (Regentschapstraat)

schilderijen, beeldhouwwerken en tekeningen van de 15de tot de 18de eeuw.

Museum voor Moderne Kunst (Museumplein): schilderijen, beeldhouwwerken en tekeningen van de achttiende eeuw tot vandaag.