Groene Wandeling

• Het Zoniënwoud en het zuiden van Ukkel: ontdek de charmes van het Zoniënwoud en de talrijke groene ruimten van het zuiden van Ukkel.
• De Woluwevallei: ontdek de vallei van de Woluwe, zijn bronnen in het Zoniënwoud, de half-natuurlijke gebieden en de grote landschapsparken die aangelegd werden op het einde van de negentiende eeuw.
• Tussen Zenne en Woluwe: ontdek een meer stedelijke wandeltocht via het openbare wegennet dat de verschillende groene ruimten onderling verbindt.
• Heizelplateau en Koninklijke parken: ontdek de overblijfselen van het vroegere landschap van de Zennevallei en de verschillende groene ruimten rond het Koninklijk Domein.
• Molenbeekvallei: ontdek de opmerkelijke diversiteit van de groene ruimten langs de Molenbeekvallei in het Brussels Gewest.
• Pajottenland: ontdek de charme van de agrarische landschappen van de westkant van het Brussels Gewest.
• Tussen Vogelzangbeek en Geleytsbeek: ontdek de natuur van de Vogelzangbeekvallei, de omgeving van het kanaal Brussel-Charleroi en de laaggelegen delen van de Geleytsbeekvallei.

U kiest zelf de richting waarin u de Groene Wandeling maakt. Op enkele plaatsen zijn er afzonderlijke trajecten voor voetgangers en fietsers, om te voorkomen dat fietsers door kwetsbare natuurgebieden zouden rijden.

De bewegwijzering op het terrein helpt u niet alleen het parcours te volgen, maar geeft u ook informatie over de doorkruiste stadsdelen. Deze bewegwijzering werd aangebracht tussen 2007 en 2009.

Er werd een gedragscode opgesteld die de gebruikers de nodige informatie geeft om van de Groene Wandeling te kunnen genieten, met respect voor de andere gebruikers en voor de plaatsen die zij doorkruisen.

Het Zoniënwoud en het zuiden van Ukkel

Het Zoniënwoud en het zuiden van Ukkel: natuurreservaat Kinsendael (Steenweg op Sint-Job) –Tournay-Solvaypark (Vuursteenweg): 8 km voor de voetgangers en 7,9 km voor de fietsers.

Dit wandelpad leidt deels door het Zoniënwoud en deels door de omvangrijke groene ruimten van het zuiden van Ukkel.

Om het Zoniënwoud te doorkruisen, volgt men de Twee Bergenlaan, een bergkam die de Vuilbeekvallei en de Karregatbeekvallei overheerst. Het parcours doorkruist afwisselend landschappen met kathedraalbeukenbossen, struikgewas onder hoogstammige bomen, open plekken en jonge beplantingen en leidt langs een neolithische site. Tijdens dit parcours kunt u volop genieten van de rijkdom en de diversiteit van de flora en de fauna van dit net buiten de stad gelegen woud en, met een beetje geluk,  kruist u reeën op uw weg.

Via de Groene Wandeling door Ukkel kan men talrijke groene ruimten ontdekken die sterk van elkaar verschillen. Net als het Zoniënwoud maken ze deel uit van het Europese ecologische netwerk “Natura 2000”, waarin het behoud van de biodiversiteit centraal staat.

De natuurreservaten Kinsendael en Kriekenput zijn doorsneden door twee riviertjes. We vinden er verschillende soorten loofbomen, de resten van een moerasbos met elzen- en essenbomen, ruigtevegetaties, talrijke vogelsoorten, vleermuizen, vossen en amfibieën.

Enkele schreden verder vinden we het Verrewinkelbos met zijn glooiende reliëf op een gedeelte van de noordelijke helling van de Verrewinkelbeek. Het gebied is verwant met het Zoniënwoud door zijn grote beuken, maar we vinden hier ook struikgewas. Het vertoont ook een prachtige voorjaarsflora met bosanemonen en wilde hyacinten.

Vlakbij de Groene Wandeling vinden we de Kauwberg, een half-natuurlijk gebied met een uitzonderlijke biologische en landschappelijke diversiteit.Temidden van deze verschillende groene ruimten leidt het voetgangerstracé van de Groene Wandeling langs het opmerkelijke Engelandplateau met zijn alleenstaande eikenbomen.

Iets verder dragen groene ruimten zoals het kleine Buysdellebos en het Sauvagèrepark bij tot de charme van deze wandelweg.

Op dit parcours kan men tevens enkele mooie elementen van het patrimonium van de gemeente Ukkel ontdekken, zoals de kleine huisjes van de tuinwijk van Homborch.

De Woluwevallei

De Woluwevallei : Tournay-Solvay-park (Vuursteenweg) – Hof ter Musschen (Woluwelaan): 9,8 km voor de voetgangers en 10,1 km voor de fietsers.

Dit wandelpad doorkruist het volledige Brusselse gedeelte van de Woluwevallei. De Woluwe, die ontspringt in het Zoniënwoud in de buurt van de vijver van Bosvoorde, is één van de belangrijkste bijrivieren van de Zenne. De rivier stroomt langs de Vorstlaan en de Woluwelaan, waar de Woluwe opnieuw opengelegd werd en terug in open lucht stroomt.

De hele vallei maakt deel uit van het Europese ecologische netwerk “Natura 2000”, waarin het behoud van de biodiversiteit centraal staat.

Op dit deel van de Groene Wandeling zal u talrijke en zeer gevarieerde groene ruimten ontdekken. Het Vuursteendomein en het Hof ter Musschen zijn beide half-natuurlijke gebieden die relicten  herbergen van het moerassige landschap dat vroeger de Woluwevallei kenmerkte, en nu nog steeds een grote biologische diversiteit biedt.

Langs heel het parcours vindt men parken in de zogenaamde landschapsstijl, zoals het Maloupark, het Senypark en het Ten Reukenpark, het Tournay-Solvay-park en tenslotte het Woluwepark.

Ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling van 1897, die in het Jubelpark werd gehouden, vatte koning Leopold II grootscheepse infrastructuurwerken aan, onder meer met de aanleg van de Tervurenlaan die Brussel moest verbinden met het domein van Tervuren. Hij verrijkte deze nieuwe stedelijke as met talrijke prestigieuze groene ruimten waaronder het Woluwepark, de Mellaertsvijvers en privé-domeinen zoals die Mr. Parmentier.

De wandelroute voert u ook langs de oude spoorlijn Brussel-Tervuren, die werd omgetoverd tot een lange promenade dankzij de aanleg van verschillende bruggen, waaronder deze  over de Tervurenlaan.

In de buurt van de Groene Wandeling vindt men nog enkele voorbeelden van het rijke patrimonium van de vallei: de kapel van Onze-Lieve-Vrouw-de-Behoeftige, het kasteel van Hertoginnedal  en de prachtige abdij van het Rood Klooster met  het gelijknamige natuurgebied.

Een deel van het wandelpad leidt langs de flanken van de Woluwevallei, langs de Pinnebeekdreef en doorkruist het Zoniënwoud.

Tussen Zenne en Woluwe

Tussen Zenne en Woluwe: Hof ter Musschen (Woluwelaan) – Doolegtpark: 7,1 km voor de voetgangers en 7,2 km voor de fietsers.

In de richting van Woluwe komt u, na het park van Roodebeek te hebben gevolgd, in het half- natuurlijk gebied van de Gulledelle, waarvan de naam de rijke oogsten van vroeger oproept. Dit gebied herbergde vroeger een zandgroeve en was een belangrijke groene ruimte met een hoge biologische waarde . Later werd een deel van het gebied omgevormd tot vuilnisbelt. Het grootste gedeelte is intussen ingenomen door grote vastgoedprojecten die, tot vandaag de dag, de laatste resten van deze groene ruimte bedreigen.Dit traject van de wandelroute, dat relatief kort is, loopt langs het plateau van het dorp Evere en verbindt de valleien van de Zenne en de Woluwe. Op dit overwegend stedelijke parcours leidt de wandeling u tot dicht bij belangwekkende historische plaatsen in de gemeente Evere zoals de oude molen of de hoeve. De route verbindt echter ook kleine groene ruimten zoals het Doolegtpark of de Kleigroevegaarde. De wandeling voert langs de omwalling van het kerkhof van Brussel. Dit fraai aangelegde, bomenrijke kerkhof herbergt de grafzerken van talrijke Brusselse prominente persoonlijkheden zoals Théodore Verhaegen, Charles de Brouckère, Jules Anspach of Adolphe Max.

Dicht bij de Woluwelaan vinden we het Hof ten Berg, met enkele moestuinen, en nog enkele interessante waterrijke en moerassige stukken.

Heizelplateau en Koninklijke parken

Heizelplateau en Koninklijke parken: Doolegtpark (Marnestraat) – Sint-Lambertusplein: 6,6 km.

Praktisch:

• Oversteken van de Van Praetlaan momenteel onmogelijk: alternatieve route aangeduid via de tramhalte De Wand.
• De route via het Walckierspark is momenteel afgesloten: alternatieve route via de Walckiersstraat, de Chaumontelstraat en de Zenobe Grammestraat.

Dit wandelpad bestaat uit twee grote delen, langs beide oevers van het kanaal. In het noorden getuigen de groene ruimten in de buurt van het Koninklijk Domein van de stedelijke, culturele en wetenschappelijke projecten van koning Leopold II. De Groene Wandeling volgt een lange bosstrook die de Van Praetlaan volgt langs het Koninklijk Domein, en verder talrijke parken en koninklijke tuinen doorkruist. Het park van Laken is hét grote landschapspark van het noorden van Brussel, maar de Groene Wandeling leidt ook door de Koloniale Tuin en het kleine Sobieskipark dat toegang verleent tot de Tuinen van de Bloemist.

Dicht bij het parcours van de Groene Wandeling vinden we het Ossegempark, het Atomium, de Koninklijke Serres van Laken en de musea van het Verre Oosten (het Chinese Paviljoen, de Japanse Toren en het nieuwe Museum voor Japanse Kunst).

Aan de andere zijde van het kanaal, langs het vormingsstation van Schaarbeek, grenzen verschillende groengebieden aan mekaar. Het natuurgebied ‘het Moeraske’ met zijn beekje, zijn moeras, hooiland, ruigten en beboste hellingen, geeft vandaag een idee van hoe de Zennevallei er moet uitgezien hebben vóór de verstedelijking. Langs het Moeraske, aan de voet van de Sint-Vincentiuskerk, ligt het Goede Herderspark met zijn speel- en sportterreinen. Het vormt een uitstekende bufferzone tussen het natuurgebied en de verstedelijkte wijken eromheen. Meer naar het zuidwesten vindt men het Walckierspark. Dit was oorspronkelijk een Engels landschapspark dat langzaam verwilderde en daardoor een zeer rijke biodiversiteit vertoont; het vormt de voortzetting van het Moeraske op het grondgebied van de gemeente Schaarbeek.

Molenbeekvallei

Molenbeekvallei: Sint-Lambertusplein – Kasterlindenstraat: 9,3 km voor de voetgangers en 9,5 km voor de fietsers.

Dit traject geeft een idee van de grote verscheidenheid van de groene ruimten in en rond de Molenbeekvallei.

Het langgerekte Koning Boudewijnpark dekt een groot gedeelte van dit traject. Terwijl de oostelijke zijde van het park vooral aangelegd werd met infrastructuren voor sport en spel en een aantal zware landschappelijke ingrepen het park vorm gaven, ligt de nadruk in het westelijke deel, in de buurt van de moerassen van Jette en Ganshoren, op het behoud van de natuur en de biodiversiteit .

Op enkele schreden van de Groene Wandeling zijn, ten noorden van het Boudewijnpark, de hoogstammige beukenbossen van het Laarbeek-, het Dieleghem- en het Poelbos, als echte juweeltjes van natuurgebieden, het ontdekken waard.

Het Kattebroekmoeras, stroomopwaarts de Molenbeekvallei, herbergt eveneens een grote diversiteit aan fauna en flora.

In het hogergelegen deel van de vallei, in de buurt van het populierenbos Nestor Martin, loopt de Groene Wandeling door het natuurgebied van de Zavelenberg. Dit gebied verrast menig bezoeker door het landelijke aspect, waar grazend vee afsteekt tegen een zeer stedelijke achtergrond. Buiten de landschappelijke bekoring vormen de hagen, de natte weiden, het bos, de groepjes populieren en wilgen zeer waardevolle biotopen . We treffen hier ook één van de laatste nog actieve boerderijen aan in het Brussels Gewest.

De Groene Wandeling leidt verder langs het Wilderbos, dat met zijn licht glooiende beboste zones, zijn hooiland, vijver, boomgaard en moestuinen, een uiterst waardevol groengebied is, vlakbij de historische dorpskern van Sint-Agatha-Berchem.

Pajottenland

Pajottenland: Kasterlindenstraat - Lenniksebaan : 7,2 km.

Het Scheutbos in Molenbeek is opgedeeld in een half-natuurlijk gebied en een aangelegd park. Het half-natuurlijk gebied strekt zich uit aan de westkant van een eerder dicht bebouwde zone, als een echt relict-landschap dat een waardevolle overgang verzekert tussen de stad en het Brabantse platteland. Vanop deze hoogte hebt u een prachtig panoramisch uitzicht op Brussel. We vinden hier beboste ruigten,  graasweiden, en in de vallei vlak bij het riviertje, een rietland met een elzenbroekbos, omringd door natte weilanden. In het noorden zijn er nog enkele bosfragmenten. Het Scheutbos verenigt ecologische en landschappelijke aspecten met sociale en opvoedkundige aspecten. In een weide in dit half-natuurlijke gebied zorgt een kudde koeien van het natuurras Galloway voor een ecologischer beheer.Deze wandelweg, ten westen van het Brussels Gewest, verenigt de pracht van het agrarisch landschap van het Scheutbos met de charme van de waterrijke Pedevallei.

In Anderlecht leidt de Groene Wandeling door het uitzonderlijke, 500 hectare grote, agrarische landschap van de Pedevallei. Holle wegen, open landschappen, kleine landschapselementen, knotwilgen, waterrijke weilanden en moerassen... deze landschappelijke afwisseling vormt de basis voor een uitzonderlijke biologische diversiteit. Neerpede bezit tevens een uitzonderlijk architecturaal patrimonium, waarvan de Luizenmolen en een aantal typische hoeves nog steeds getuigen.

Tussen de gebieden Neerpede en Scheutbos leidt de Groene Wandeling langs de tuinwijken Goede Lucht en Moortebeek. Met hun rustige straatjes vormen deze wijken een zeer aangename verbinding tussen de twee gebieden en doen ze het lawaai van de Brusselse Ring al snel vergeten. Op een boogscheut van de Groene Wandeling vinden we het Peterbospark, het Vijverpark en het Scherdemaelpark die een groene keten vormen  aan de rand van het sterk verstedelijkte Anderlecht.

Tussen Vogelzangbeek en Geleytsbeek

Tussen Vogelzangbeek en Geleytsbeek: Lenniksebaan – het natuurgebied Kinsendael (Steenweg op Sint-Job): 11,2 km voor de voetgangers en 11,1 km voor de fietsers.

Praktisch: momenteel ligt de verbinding tussen het kanaal en de Humaniteitslaan nog ter studie: er is een alternatieve route aangeduid  via de Bollinckxstraat en de Industrielaan.

Deze wandelweg is waarschijnlijk één van de meest contrastrijke delen van de Groene Wandeling, wat een uitzonderlijke charme verleent aan dit parcours.

De weg doorkruist talrijke en zeer verscheiden groene ruimten maar loopt eveneens langs een deel van het kanaal en de Zenne, langs een industriegebied, een sportcomplex, volgt enkele gemeentelijke en gewestelijke openbare wegen.

De wandeling doorkruist twee groene ruimten van bijzondere biologische waarde. Het gebied van de Vogelzangbeek vertoont een hoge diversiteit: een afwisseling van ruigten, open en meer gesloten vegetaties, droog tot moerassig. De Vogelzangbeekvallei, vertoont over enkele kilometers dan ook een idyllisch uitzicht met afwisselend akkers, grazige weiden, hooilanden, beboste en waterrijke ruigten, hagen, taluds,  boomgaarden en enkele bijzonder fraaie knotwilgenrijen, die tot de mooiste van het Brussels Gewest behoren.

De Keyenbempt, aan de andere zijde van dit wandeltraject, bleef bij wonder behouden omdat het geplande deel van de Brusselse Ring hier nooit werd aangelegd.  Het gebied situeert zich op  de flanken van de Geleytsbeekvallei en wordt evenzeer gekenmerkt door een afwisselend landschap van bestaande uit bos, moestuinen, moeras en ruigten. Het nabijgelegen Bemptpark te Vorst vormt een relict van de natte weilanden die werden drooggelegd voor de landbouw en later voor verstedelijking.

Halverwege loopt het traject door een bijzondere zone met enerzijds nieuwe stedelijke industrie en anderzijds verlaten, verwaarloosde industrieterreinen. De weg loopt onder de Ring, volgt de Zenne over een korte afstand, volgt het kanaal langs beide oevers en steekt het kanaal over bij de sluis van Anderlecht.

Bewegwijzering

Pictogrammen op paaltjes naast de paden geven info over:

De gebruikers voor wie deze wandelingen werden ingericht :

Traject voor wandelaars en fietsers	Traject voor fietsers, maar toegankelijk voor voetgangers	Traject voor wandelaars, fietsers niet toegelaten

Bijkomende pictogrammen

Fietsers vertragen: pictogram dat de fietsers waarschuwt voor aankomend gevaar en dat hen vraagt te vertragen.	Fietsers te voet over een bepaalde afstand: op sommige stukken van de Groene wandeling moeten fietsers van hun fiets. Meestal gaat het om passages in een NIET-begrensde eenrichtingsweg of via het trottoir.

Het geplaatste meubilair moet de wandelaar bijstaan in zijn ontdekkingstocht langs de Groene Wandeling en het netwerk van Brusselse wandelingen.

De infoborden: Ze geven een overzichtskaart en een gedetailleerde kaart van het Brussels Gewest, maar ook een tekst over een thema dat verband houdt met de ligging van het meubilair.	De richtingborden: Zij duiden de richting aan van de nabijgelegen parken, monumenten en knooppunten voor het openbaar vervoer.
De bewegwijzeringspaaltjes: Ze zorgen voor de bewegwijzering langs de wandelweg door de te volgen richting te bevestigen of in herinnering te brengen.	De bewegwijzering langs de Gewestelijke Fietsroutes: Ze zorgen voor de bewegwijzering van de wandelingen en maken daarbij gebruik van de reeds aanwezige bewegwijzeringspaaltjes van de Gewestelijke Fietsroutes.

Gedragscode

Alle geldende reglementen zijn van kracht op het wandelnetwerk: de wegcode, gewestelijke en gemeentelijke parkreglementen, reglementering over het verkeer in de bossen ...

Om de rust ter plaatse te bewaren en uw wandeling zo aangenaam mogelijk te maken, doen we beroep op uw hoffelijkheid:

• Gedraag u tijdens uw wandeling als een « goede huisvader » met verantwoordelijkheidszin en respect voor het leefmilieu en de andere gebruikers.
• Hou rekening met de uitgehangen boodschappen en pictogrammen.
• Blijf op de toegelaten voetpaden en wegen.
• Voetgangers en personen met een beperking hebben voorrang op de andere gebruikers.
• Rij traag. Respecteer de andere gebruikers en kondig uw komst aan (bel of stem) en vertraag als u voorbijkomt zodat u niemand hindert.
• Op de paden waar niet gefietst mag worden, dient u de fiets aan de hand te houden.
• Hou rechts in de richting waarin u zich voortbeweegt.
• Hou uw hond aan een korte leiband.
• Het openbaar vervoer is uw bondgenoot ! Met deMIVB, de TEC, De Lijn en de NMBS kan u gemakkelijk het hele Brusselse wandelnetwerk bereiken.